Σε μια προσπάθεια προσφοράς νέου υλικού στην ιστορική έρευνα και αναζητώντας την όσο το δυνατόν πιο πιστή αναπαράσταση των γεγονότων μιας εξαιρετικά κρίσιμης περιόδου για την Ελλάδα, συνδυάστηκαν αρχειακά τεκμήρια και μαρτυρίες για τη διαφώτιση, μιας εποχής γεμάτης δυναμική αντιπαλότητα και γέννηση - ωρίμανση παθών, που οδήγησαν σε πρωτόγνωρες καταστάσεις κατά τη διάρκεια του 1940. Στο παρόν έργο παρουσιάζεται, με τον όσο το δυνατό πιο αντικειμενικό τρόπο, "η δράσις" πλήθους μονίμων αξιωματικών του στρατού ξηράς "εις την κατοχήν" και "εις τον Ε.Λ.Α.Σ." μέσα από "εκθέσεις", προανακρίσεις, ένορκες διοικητικές εξετάσεις (Ε.Δ.Ε.) σε συνδυασμό με αφηγήσεις καθώς και η μετέπειτα αντιμετώπισή τους από την στρατιωτική και πολιτική ηγεσία του νεοσύστατου μεταπελευθερωτικού στρατού και κράτους.

Νέα στοιχεία, που ως τώρα παρέμεναν άγνωστα στο ευρύ κοινό και δεν έχουν μελετηθεί συστηματικά, έρχονται στην επιφάνεια, προσφέροντας δεδομένα στη συζήτηση για την δεκαετία του \'40.